Νάζος Α. Αθανάσιος
Οικονομολόγος, MSc in Accounting and Auditing
Υποψήφιος Διδάκτωρ Π.Δ.Μ. – Διαχείριση Μισθολογικού Κόστους και Ευέλικτων μορφών απασχόλησης
Γκλιάτη Ι. Σοφία
Λογίστρια – Φοροτεχνικός Α’ τάξης
Οικονομολόγος (Πανεπιστήμιο Πειραιώς)
Οι αποδοχές των μισθωτών οι οποίοι απασχολούνται με σύμβαση εξαρτημένης εργασίας διακρίνονται σε νόμιμες, συμφωνηθείσες (καταβαλλόμενες) και ειθισμένες. Περαιτέρω η νομολογία δημιουργεί και την έννοια των τακτικών αποδοχών στις οποίες ανήκουν και τα επιδόματα εορτών (Χριστουγέννων και Πάσχα) ανάγοντας τους ετήσιους μισθούς σε δεκατέσσερις ανά έτος με επιπρόσθετο το επίδομα άδειας.
Το νομοθετικό πλαίσιο σχετικά με τη χορήγηση επιδομάτων εορτών, στους μισθωτούς όλης της χώρας που απασχολούνται με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου, αναφέρεται στην Κοινή Υπουργική Απόφαση 19040/1981 (Β’ 742/1981). Συγκεκριμένα στις παρ. 1, 2 και 3 του άρθρου 1 της εν λόγω απόφασης. Το δώρο Χριστουγέννων, όπως και το δώρο Πάσχα και το επίδομα αδείας, κατοχυρώθηκαν περαιτέρω με την Εθνική Γενική ΣΣΕ του έτους 2010 (άρθρο 1) για τους εργαζόμενους ιδιωτικού δικαίου σε όλη την ελληνική επικράτεια. Οι διατάξεις του θεσμικού πλαισίου για τα δώρα εορτών είναι δημοσίας τάξεως, με συνέπεια να μην επιτρέπεται και να είναι άκυρη κάθε αντίθετη ρητή ή σιωπηρή συμφωνία, καθώς και η παραίτηση του εργαζόμενου από την αξίωση καταβολής τους.
Το Δώρο Χριστουγέννων καταβάλλεται το αργότερο την 21η Δεκεμβρίου κάθε έτους. Ο εργοδότης έχει δικαίωμα να αφαιρέσει από το συνολικό ποσό και να καταβάλει έως την 31 Δεκεμβρίου, το ποσό που αντιστοιχεί στο χρονικό διάστημα από 21 έως 31 Δεκεμβρίου.
Οι εργοδότες που αρνούνται την χορήγηση του εν λόγω επιδόματος στους εργαζομένους τους, είναι αντιμέτωποι με κυρώσεις του ποινικού κώδικα και κυρώσεις διοικητικού χαρακτήρα βάσει του άρθρ. 11 ν. 3846/2010 και του άρθρ. 23 του ν. 4144/2013 τα πρόστιμα αυτά ξεκινούν από 300 ευρώ και μπορούν να φθάσουν έως και 50.000 ευρώ.
Όλοι οι εργαζόμενοι έμμισθοι και ημερομίσθιοι που απασχολούνται με σχέση εξαρτημένης εργασίας δικαιούνται Δώρο Χριστουγέννων ίσο με ένα μηνιαίο μισθό για τους αμειβόμενους με μισθό και με 25 ημερομίσθια για τους αμειβόμενους με ημερομίσθιο. Σύμφωνα με τη νομολογία στα επιδόματα εορτών υπολογίζεται και η αναλογία του επιδόματος αδείας που δικαιούται ο εκάστοτε μισθωτός και έτσι το δώρο Χριστουγέννων προσαυξάνεται κατά την αναλογία 0,041666 (0,5:12).
Το Δώρο Χριστουγέννων υπολογίζεται με βάση τις αποδοχές που πραγματικά καταβάλλονται στους μισθωτούς κατά την 10η Δεκεμβρίου κάθε χρόνο και καταβάλλεται στο ακέραιο εφ’ όσον υπάρχει ενεργή σχέση εργασίας του μισθωτού με τον εργοδότη τη χρονική περίοδο, από 1ης Μαΐου μέχρι 31ης Δεκεμβρίου κάθε χρόνου. Εάν δεν υπάρχει συνεχόμενη εργασία κατά το προαναφερθέν διάστημα ο εργαζόμενος δικαιούται αναλογία του ποσού η οποία υπολογίζεται στα 2/25 ή 2 ημερομίσθια για κάθε 19ημέρες ενεργής σχέσης εργασίας και σε μικρότερο διάστημα των 19 ημερών δικαιούται την αναλογία του αντίστοιχου κλάσματος .
Για τον υπολογισμό λαμβάνεται υπόψιν ο τρόπος αμοιβής του εργαζόμενου, μισθός ή ημερομίσθιο και ΟΧΙ η ιδιότητά του, υπάλληλος ή εργατοτεχνίτης.
Στις τακτικές αποδοχές περιλαμβάνονται και οι πρόσθετες αμοιβές που έχει λάβει ο εργαζόμενος στην διάρκεια του χρονικού διαστήματος που υπολογίζεται όπως: νόμιμες υπερωρίες ,υπερεργασία, προσαυξήσεις λόγω εργασίας κατά ημέρα Κυριακή, επιδόματα ισολογισμού και πριμ παραγωγικότητας κτλ. Οποιοσδήποτε εργαζόμενος τις πραγματοποιήσει και λάβει πρόσθετες αμοιβές εργασίας, θα λάβει και προσαυξημένο επίδομα Χριστουγέννων.
Για του μισθωτούς με συμβάσεις ορισμένου χρόνου και τους εποχικά απασχολούμενους που δικαιούνται επίδομα Χριστουγέννων για την εκτέλεση της εργασίας τους, υπολογίζεται 1 ημερομίσθιο για κάθε 8 δεδουλευμένα ημερομίσθια στην ορισμένη χρονική περίοδο και στην περίπτωση λιγότερων των 8 ημερομισθίων την αναλογία του κλάσματος.
Σε περίπτωση λύσης της εργασιακής σχέσης πριν από την ημερομηνία αυτή, το Δώρο Χριστουγέννων υπολογίζεται βάσει των αποδοχών που καταβάλλονται την ημέρα της λύσης της εργασιακής σχέσης. Σαν καταβαλλόμενες αποδοχές εννοείται το σύνολο των τακτικών αποδοχών του μισθωτού και περιλαμβάνονται ο νόμιμος ή συμβατικός μισθός και κάθε άλλη παροχή, σε είδος ή χρήμα, που καταβάλλεται τακτικά ανά μήνα ή περιοδικά σε ορισμένα χρονικά διαστήματα.
Για όσους αμείβονται με ωρομίσθιο ή κυμαινόμενες αποδοχές, ο υπολογισμός γίνεται βάσει του μέσου όρου των αποδοχών που έλαβε ο μισθωτός κατά το διάστημα από 1/5-31/12 ή μέχρι την ημερομηνία λήξεως της εργασιακής του σχέσης. Διαιρούνται δηλαδή οι συνολικές αμοιβές που έλαβε ο μισθωτός μέσα στο διάστημα αυτό δια του αριθμού των ημερών του διαστήματος αυτού κατά τις οποίες ο μισθωτός εργάσθηκε ή διατήρησε αξίωση για τις αποδοχές του. Το ποσό που προκύπτει πολλαπλασιάζεται επί τον αριθμό των ημερομισθίων που αναλογούν στη διάρκεια της εργασιακής σχέσης.
Στην μερική απασχόληση, εάν πραγματοποιεί ο εργαζόμενος διαλείπουσα εργασία, τότε δικαιούται ως επίδομα 1 ημερομίσθιο για κάθε 8 πραγματοποιθέντα στο χρονικό διάστημα από 1/4 έως 31/12 καθ’ έτος.
Όταν ένας μισθωτός έχει πολλαπλή απασχόληση δικαιούται επίδομα εορτών απ’ όλους τους εργοδότες που απασχολείται ανάλογα βέβαια με το ύψος της μηνιαίας αμοιβής που λαμβάνει.
Η άδεια τοκετού (119 ημέρες) θεωρείται ως χρόνος κανονικής απασχόλησης της εργαζόμενης υπολογίζεται κανονικά στην αμοιβή του επιδόματος Χριστουγέννων με την ΕΓΣΣΕ 200 όπως τεκμηριώθηκε με το άρθρο 11 του ν. 2874/2000.
Εάν υπάρξει λύσης της εργασιακής σχέσης (οικ. αποχώρηση ή καταγγελία της σύμβασής εργασίας) πριν από την ημερομηνία τις λήξης του εργασιακού έτους, το Δώρο Χριστουγέννων υπολογίζεται βάσει των αποδοχών που καταβάλλονται την ημέρα της λύσης της εργασιακής σχέσης. Σαν καταβαλλόμενες αποδοχές εννοείται το σύνολο των τακτικών αποδοχών του μισθωτού και περιλαμβάνονται ο νόμιμος ή συμβατικός μισθός και κάθε άλλη παροχή(πρόσθετες αμοιβές), σε είδος ή χρήμα, που καταβάλλεται τακτικά ανά μήνα ή περιοδικά σε ορισμένα χρονικά διαστήματα.
Ημέρες που δεν υπολογίζονται στο Δώρο Χριστουγέννων:
i. Άδεια άνευ αποδοχών
ii. Γονική άδεια, άνευ αποδοχών
iii. Παράνομη υπερωριακή απασχόληση
iv. Ημέρες ασθένειας που υπερβαίνουν τα όρια της βραχείας ασθένειας
v. 9μήνο μητρότητας της ΔΥΠΑ
vi. Ασθένεια για την οποία καταβλήθηκε επίδομα ασθενείας από τον ΕΦΚΑ
Βάσει του άρθρου 250 παρ. 17 του Αστικού Κώδικα οι αποδοχές των Δώρων στον ιδιωτικό τομέα παραγράφονται μετά από 5ετία από το τέλος του έτους που ήταν απαιτητές βάσει του άρθρου 250 παρ. 17 του Αστικού Κώδικα.
Σύμφωνα με το άρθρο 9 της ΥΑ 19040/1981, τα επιδόματα εορτών Χριστουγέννων και Πάσχα υπόκεινται, όπως και οι τακτικές αποδοχές, σε όλες τις κρατήσεις και εισφορές που προβλέπονται από τον ΕΦΚΑ και λοιπούς οργανισμούς και λογαριασμούς κοινωνικής πολιτικής. Σε ό,τι αφορά την προθεσμία καταβολής των ασφαλιστικών εισφορών εφαρμόζεται το άρθρο 13 του ν. 2972/2001.
Πηγή Taxheaven